Temat zajęć: Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Zabawy językowo- literackie pod hasłem :„Mówimy wyraźnie”.
Cele:
- uwrażliwienie na piękno języka ojczystego,
- kształtowanie świadomości językowej małych Polaków
- propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny
- docenianie gwary jako bogactwa języka ojczystego
- uświadomienie roli używania w codziennym życiu zwrotów grzecznościowych
- poznanie utworów polskich poetów dziecięcych
Przebieg:
1. Wprowadzenie do tematu
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego corocznie obchodzony jest 21 lutego i został ustanowiony przez UNESCO 17 listopada 1999 roku.
Świętu temu przyświeca idea promowania używania mowy ojczystej, uświadamiania roli języka w kształtowaniu tożsamości narodowej oraz ochrony różnorodności językowej jako źródła dziedzictwa kulturowego.
Wiele języków na świecie zagrożonych jest wyginięciem i według szacunków UNESCO, prawie połowie z 6000 języków grozi zapomnienie w ciągu kolejnych 2-3 pokoleń.
Przesłanie dla Polaków jest jedno – dbajmy o swój, najpiękniejszy na świecie, język ojczysty.
Słuchanie i nauka piosenki o mowie ojczystej pt: „Ojczysta mowa” https://www.youtube.com/watch?v=sMWCxzBrhJk
2. Wysłuchanie wiersza Małgorzaty Strzałkowskiej: „Reguły dla gaduły”
Wyjaśnienie co to jest język ojczysty i jak powinniśmy się nim posługiwać; kiedy używamy form grzecznościowych; dlaczego trzeba starać się mówić wyraźnie i nie używać brzydkich słów.
Dbaj o swój język i mów poprawnie.
Ładnie, wyraźnie oraz dokładnie.
Bo kto nie ćwiczy często języka,
Ten się w mówieniu potem potyka.
Kiedy z tym miewasz jakieś kłopoty,
To się natychmiast bierz do roboty!
A, że nasz język bywa ciekawy,
Czeka Cię przy tym mnóstwo zabawy.
Wymawiaj słowa bardzo starannie.
Nawet, gdy zmywasz lub siedzisz w wannie.
Z wielkim zapałem ruszaj ustami,
I razem ze mną ciesz się słowami.
3. Oglądanie krótkiego filmu edukacyjnego „Dzień Języka Ojczystego” https://www.youtube.com/watch?v=pRdwhpIILFw
4. Łamańce językowe - wyraźne wypowiadanie przez dzieci zdań
- W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie.
- Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.
- Stół z powyłamywanymi nogami.
- Wyścigowa wyścigówka wyścignęła wyścigową wyścigówkę numer sześć.
5. Co to jest gwara?- wyjaśnienie dzieciom, że w różnych rejonach Polski słowa wymawiamy inaczej.
Prezentacja multimedialna „Jak inaczej nazywamy…”
Przykłady:
- Krakusi wychodzą "na pole". W innych regionach Polski idzie się "na dwór".
- Kujawiacy i Poznaniacy mówią bryle. W innych regionach to okulary.
- drożdżówki - Ślązacy powiedzą- kołaczyki, mieszkańcy Wielkopolski, że szneki.
- W większości regionów Polski mówi się "kapcie". Na Śląsku i w Wielkopolsce funkcjonuje określenie "laczki", na wschodzie mówi się "ciapy", a w Częstochowie "chapcie".
- Ziemniaki - "pyry", jak w Poznaniu; kartofle na Śląsku, Górale mówią że to grule. Kaszubi że to "bulwy".
- Praca plastyczna - zawieszka
- Rebusy – karty
9. “Polscy pisarze…” – zapoznajemy dzieci z autorami książek, bajeczek czy też wierszyków dla dzieci – Julian Tuwim, Bolesław Leśmian, Jan Brzechwa